Evcil hayvanlara uygulanan dış parazit korumalarının başarı faktörü, birkaç önemli unsura bağlıdır. Bu faktörler, düzenli ve sürekli uygulama, korumanın etkinliği, süresi ve parazitlerin yaşam döngüsüne uygunluğunu içerir. Dış parazit korumalarının başarılı olmasını sağlayan temel faktörlerden en önemlileri:
Düzenli ve Sürekli Uygulama:
- Dış parazit korumasının en önemli faktörlerinden biri, korunmanın düzenli ve aralıksız olarak uygulanmasıdır. Bu, aksi durumda karşılaşılacak pek çok farklı hastalık, maddi külfet ve çok daha kötü senaryoları bertaraf etmek adına en önemli yaklaşımdır.
- Keneler, pireler ve diğer parazitler yıl boyunca aktif olabilir, bu nedenle bu alanda referans olan kılavuzların1,2 da önermiş olduğu gibi mevsimsel değil, sürekli koruma sağlamak gereklidir. Özellikle hızlı etki eden ve uzun süre koruma sağlayan ürünler, atlanmış tedavi riskini azaltarak daha etkili bir koruma sunar.

Doğru Ürünün Seçimi:
- Farklı dış parazitler için farklı ürünler mevcuttur, bu nedenle veteriner hekiminizin önerdiği doğru ürünün kullanılması önemlidir. Keneler, pireler, bitler ve akarlar gibi farklı parazitlere karşı etkili geniş spektrumlu ürünler tercih edilmelidir. Ayrıca, kullanılan ürünün evcil hayvanın yaşı, ağırlığı ve sağlık durumu gibi faktörlere uygun olması da kritik bir başarı unsurudur.
Ürünün Etki Süresi:
- Kullanılan antiparaziter ürünün uzun süreli koruma sağlaması, başarı faktörlerinden biridir. Parazitlere karşı korunmada aralıksız aylık ve üç aylık etki salayan ürünler bulunmaktadır. Aralıksız uzun süre etkili olan ürünlerin, tedavi atlamalarının önüne geçerek hasta uyumunu artırarak, daha güvenli ve uzun süreli bir koruma sağladığını bilimsel çalışmalarla da açıklanmıştır.3,4
- Avrupa Evcil Hayvan Parazitleri Bilim Konseyi ESCCAP, evcil hayvan sahiplerine tavsiyede bulunmak ve sahiplerin uyumunu sağlamak için, bireysel bir ürünün etkinlik süresinin ilgili ürünün prospektüs sayfasından belirlenmesi gerektiğini, böylece evcil hayvan ebeveynlerine doğru tedavi aralıklarının önerilebileceğini öneriyor.1 Parazitlere karşı koruma sağlayan ürünlerin etki süresi, etkili olduğu parazitler… gibi bilgileri almak üzere ürün prospektüslerini inceleyebilir ve veteriner hekiminizden bilgi isteyebilirsiniz.
Parazitlerin Yaşam Döngüsüne Uygunluk:
- Başarılı bir koruma, parazitlerin tüm yaşam döngüsünü hedef almalıdır. Örneğin ergin bir dişi pire günde 50 adet yumurta bırakmaktadır.5 Bu yumurtalar ortama saçılarak 14 gün ile 3 ay arasında bir sürede larva ve tekrar erişkin formunda çoğalarak istilanın devam etmesine sebep olacaktır.1 Yetişkin parazitlerin yanı sıra, yumurta ve larva gibi gelişim aşamalarını da etkileyen ürünler, yeniden enfestasyonu önlemede daha etkilidir. Bu, parazit popülasyonunu kontrol altında tutmak için önemlidir.
Çevresel Kontrol:
- Parazitlerin sadece evcil hayvanlar üzerinde değil, çevrelerinde de bulunabileceğini unutmamak gerekir. Dahası sevimli dostunuz hiç evden çıkmasa dahi paraziti eve getirmek için bir kişinin dahi dışarı çıkıyor olması yeterli olacaktır. Evcil hayvanların yaşadığı alanların düzenli olarak temizlenmesi ve parazit kontrolü yapılması, korumanın başarısını artırır.
Veteriner Hekim Denetimi:
- Dış parazit korumasının başarılı olabilmesi için veteriner hekim denetimi ve rehberliği önemlidir. Veteriner hekimler, sevimli dostlarımızın sağlık durumu, yaşam tarzı ve çevresel riskleri göz önünde bulundurarak en uygun koruma planını oluşturabilir.
Hayvan Sahiplerinin Yaklaşımı:
- Başarı, evcil hayvan ebeveynlerinin parazitlerin tehlikeleri konusunda bilinçli olmasına ve koruyucu tedbirleri aksatmadan uygulamasına da bağlıdır. Evcil hayvan sahiplerinin, parazit kontrolünün önemini anlamaları ve gerektiğinde veteriner hekimleri ile iletişimde olmaları, korumanın etkili olmasını sağlar.
Bu faktörlerin hepsinin bir arada uygulanması, evcil hayvanların dış parazitlerden korunmasında en iyi sonuçları elde etmenin anahtarıdır.
Referanslar:
- Avrupa Evcil hayvan Parazitleri Bilimsel Konseyi (ESCCAP)
- ABD Evcil Hayvan Parazit Konseyi (CAPCVET)
- Lavan R, Armstrong R, Newbury H, Normile D, Hubinois C. Flea and tick treatment satisfaction, preference, and adherence reported by cat owners in the US, UK, or France
- Lavan R, Armstrong R, Flea and tick treatment satisfaction, preference, and adherence of dog owners in the United States, United Kingdom, and Australia
- Dryden M: Host association, on-host longevity and egg production of Ctenocephalides felis