Kedinizin Beslenmesinde Dikkat Etmeniz Gereken Gıdalar

KEDİLER İÇİN ZARARLI OLABİLECEK YİYECEKLER

Köpeklerin aksine, kediler doğum günü pastalarını ya da sahipsiz tavuk parçalarını kapmakta ünlü değildir. Kedi dostunuzun insan yiyeceklerine karşı hiç iştahı olmadığını düşünebilirsiniz ve kedinizin bir çikolata ya da bir yudum atıştırmalık için yalvardığını hayal etmek size çok uzak gelebilir. Ancak kedinize ara sıra ödül olarak bir ısırık lezzetli bir atıştırmalık vermek de isteyebilirsiniz ve bunu yapmadan önce, bazı durumlarda bir lokmanın bile kedinizi çok hasta edebileceğini bilmelisiniz. Kedilerin yemesi için zehirli olan birçok gıda ürünü vardır.

KEDİLER İÇİN ÖZEL OLARAK TASARLANMAMIŞ HERHANGİ BİR MAMA SİNDİRİM SİSTEMİNİ ETKİLEYEBİLİR VE MİDE RAHATSIZLIKLARINA (KUSMA VE İSHAL GİBİ) VEYA DAHA DA KÖTÜSÜNE NEDEN OLABİLİR.

Kedilerinizi uzak tutmanız gerekebilecek yiyecekler:

Süt ürünleri. Bir fincan tabağından süt içen kedi yavrusu görüntüsünden daha özlü bir kedi görüntüsü yoktur, ancak gerçekte kedilerin çoğu laktoz intoleransına sahiptir! Bu kedilerde önemli miktarda laktaz (sütteki şeker laktozunu parçalayan enzim) bulunmadığından, süt bazlı herhangi bir ürün ishale veya diğer sindirim rahatsızlıklarına yol açabilir.¹
Soğan ve Sarımsak. Soğan, sarımsak, arpacık soğanı ve frenk soğanı gibi yiyecekler, kediniz için ciddi sorunlara neden olabilecek bir bileşik olan tiyosülfat içerir. Kediniz yeterince yerse, tiyosülfat hemolitik anemi adı verilen yıkıcı bir durum olan kırmızı kan hücrelerinin tahrip olmasına neden olur. Çoğunlukla, kediniz muhtemelen soğan veya sarımsak parçalarını aramayacaktır, ancak soğan, sarımsak veya her ikisini de içeren akşam yemeğinizden birkaç ısırık alabilirler. Mamalarına ekleyebileceğiniz tavuk veya et suyunda yanlışlıkla onlara verebilirsiniz. Genellikle, kedinize biraz tavuk veya et suyu vermenizde bir sakınca yoktur, ancak soğan veya sarımsak (veya çok fazla tuz) içermediğinden emin olun.²
Alkol. Kedilerin nispeten küçük olduğunu unutmayın, bu nedenle az miktarda alkol bile bir dizi soruna neden olabilir. Bu sorunlar sindirim bozukluklarından solunum güçlüğüne, yönelim bozukluğuna, komaya ve hatta ölüme kadar uzanabilir. İçecekleri sehpaların üzerinde veya sevimli dostunuzun ulaşabileceği herhangi bir yerde gözetimsiz bırakmadığınızdan emin olun ve kediniz biraz tatma şansı bulmadan önce dökülenleri temizleyin.³
Avokado. Avokado yüksek oranda yağ içerir ve kedilerde sindirim rahatsızlıklarına neden olabilir ve pankreatit riskini artırabilir. Ayrıca, avokadonun yaprakları, meyvesi ve kabuğu, kedinizde ciddi sorunlara neden olabilecek persin içerir.⁴
Çikolata, Kahve ve Bazı Alkolsüz İçecekler. Bu ürünlerin hepsi, kakao tohumlarında, kahve çekirdeklerinde ve bazı gazlı içeceklerde kullanılan bir fındık özünde doğal olarak bulunan metilksantinler (kafein ve teobromin gibi ilgili maddeler) içerir. Metilksantinler kedilerde kusma, ishal, nefes nefese kalma, aşırı susama ve idrara çıkma, hiperaktivite, anormal kalp ritmi, titreme, nöbet ve hatta ölüme neden olabilir. Sade veya bitter çikolata en tehlikeli olanı olsa da, tüm çikolata çeşitleri (sade, sütlü ve beyaz) kediniz için tehlikelidir.^2,3
Köpek maması. Ara sıra bir ısırık köpek maması kedinize zarar vermez, ancak sürekli köpek maması yemek kedinizin ciddi şekilde yetersiz beslenmesine neden olabilir. Kedinizin, hayvansal proteinlerde bulunan ve kediler için gerekli bir amino asit olan taurin içeren, kendi ihtiyaçları için özel olarak formüle edilmiş mamaları yemesi gerekir. Taurin, kedilerde normal sağlıklı bir bağışıklık sistemi, görme, kalp kası fonksiyonu ve sindirim için gereklidir. Köpek mamaları kediler için yeterli taurin içermez.
Üzüm ve Kuru Üzüm. Üzüm ve kuru üzümün içindeki toksik madde bilinmemekle birlikte, bu gıdaların kediniz tarafından tüketilmesi böbrek yetmezliğinin gelişmesine yol açabilir. Etkileri yaşlı ve hasta hayvanlarda daha da belirgin olabilir.^2,3
Patates ve Domates. Patates ve domates, solanaceae bitki ailesinin üyeleridir. Çiğ patatesler (patates kabukları dahil) ve yeşil domatesler de kusma ve ishale neden olabilen acı, zehirli bir glikoalkaloid olan solanin içerir. Yaprakları ve sapları özellikle zehirlidir. Pişmiş patates, tatlı patates ve olgun domatesler solanin içermez. Kedi mamalarında bulunan domatesler olgunlaşmıştır ve genellikle nispeten az miktarda kullanıldıkları için endişe yaratmamalıdır.
Ciğer ve Morina Ciğeri Yağı. Çok fazla organ eti, özellikle herhangi bir hayvanın karaciğeri veya yüksek düzeyde morina karaciğeri yağı içeren takviyeler, kedinizin eklemlerini ve kemiklerini etkileyebilecek ciddi bir durum olan A vitamini toksisitesine neden olabilir. Belirtiler arasında eklemlerde sertlik ve hareketsizlik, ağrı ve rahatsızlık yer alır ve hatta deforme olmuş kemikler ve kırıklar ile gastrointestinal belirtiler olabilir.
Macadamia Fıstığı. Bu kuruyemişler birçok kurabiye ve şekerlemede yaygın olarak kullanılır ve kedi dostunuz için önemli sorunlara neden olabilir. Uyuşukluk, kusma, artan vücut ısısı (hipertermi) ve titreme, ataksi veya arka bacak parezisine kadar ilerleyebilen ilk belirtilerdir. ²
Çiğ veya Az Pişmiş Et, Çiğ Yumurta ve Kemikler. Çiğ et ve çiğ yumurta, kediler için zararlı olan Salmonella ve Escherichia coli (E. coli) gibi bakteriler içerebilir. Amerika Veteriner Hekimler Birliği, İngiltere Veteriner Hekimler Derneği ve Kanada Veteriner Hekimler Birliği gibi veteriner birlikleri bu konuda bilimsel veriler net olmadığı için hayvanlara çiğ et ve yumurta verilmesinden doğabilecek hayvan ve halk sağlığı riskleri konusunda hayvan sahiplerini uyarmaktadırlar.⁵ Ayrıca, çiğ yumurta, deri ve tüy sorunlarına yol açabilen biotin (bir B vitamini) emilimini azaltan avidin adlı bir enzim içerir. Evcil hayvanınızı çiğ kemikle beslemek doğal ve sağlıklı bir seçenek gibi görünebilir, ancak kediniz için çok tehlikeli olabilir. Kemik parçalanır ve kedinizin sindirim sistemine saplanır veya delinirse, kediniz kemiklerle boğulabilir veya ciddi bir yaralanmaya maruz kalabilir.
Tuz. Yüksek miktarda tuz, kedilerde aşırı susuzluk ve idrara çıkma, hatta sodyum zehirlenmesine neden olabilir. Kedinizin çok fazla tuz yemiş olabileceğine dair işaretler arasında kusma, ishal, depresyon, titreme, yüksek vücut ısısı, nöbetler ve hatta ölüm yer alır.⁶
Ksilitol ve Şekerli gıdalar. Sakız, şekerleme, unlu mamuller ve diş macunu dahil olmak üzere birçok üründe tatlandırıcı olarak kullanılan ksilitol, kan şekeri seviyelerinin düşmesine neden olan insülin salınımına neden olabilir ve ayrıca kusma, yorgunluk, koordinasyon kaybı ve sonunda karaciğer yetmezliğine neden olabilir. Belirtiler arasında kusma, uyuşukluk veya yorgunluk ve koordinasyon kaybı yer alır. Bu rahatsızlıklar hızla (birkaç gün içinde) karaciğer yetmezliğine ilerler. Şekerli gıdalar da kediler için iyi değildir ve diş problemlerine, obeziteye ve diyabete yol açabilir.^7,8
Maya. Hamurdaki maya genişleyebilir ve sindirim sisteminde gaz üretebilir, bu da mide ve bağırsakların şişmesi nedeniyle ağrıya yol açabilir ve mide veya bağırsakların yırtılmasına neden olabilir. Ayrıca, hamur kabardıkça kediniz için zehirli olabilen alkol üretilir.⁹
Gıda dışı maddeler. Oyuncaklar, yumuşak kauçuk nesneler, ipler (iplik, cicili bicili şeyler dahil), bozuk paralar ve ilaçlar gibi yabancı cisimler de yutulmaları halinde kediler için risk oluşturur. Reçetesiz satılan bazı yaygın ilaçlar (aspirin veya parasetamol ve ibuprofen içeren ilaçlar dahil) kediler için tehlikelidir.

Kedinizin tehlikeli veya zehirli olabilecek bir şey yediğinden şüpheleniyorsanız, ne yemiş olabileceğini ve ne kadar yediğini de belirlemeye çalışın. Bazı durumlarda, küçük miktarlar önemli bir soruna neden olmayabilir, ancak daha büyük miktarlar acil tedavi gerektirebilir. Tavsiye için kedinizin veteriner hekimine danışmak her zaman en iyisidir. Mesai saatleri dışındaysa, size en yakın acil veteriner kliniği ile iletişime geçin.

Referanslar:

K.M. Nikolaevna, Clinical and Morphological Manifestations of Disorders of the Gastrointestinal Tract of Cats with Regular Consumption of Lactose, Biosciences Biotechnology Research Asia
Kovalkovičová, N; Šutiaková, I; Pistl, J; Šutiak, V (2009). “Some food toxic for pets”. Interdisciplinary Toxicology. 169–176.
“People Foods to Avoid Feeding Your Pets”. ASPCA. ASPCA. Retrieved 5 October 2016.
“The Scoop on Avocado and Your Pets”, The ASPCA Animal Poison Control Center (APCC) 05.2019
Joffe DJ, Schlesinger DP (June 2002). Preliminary assessment of the risk of Salmonella infection in dogs fed raw chicken diets Can Vet J. 43 (6): 441–2.
L. J. Thompson, DVM, PhD, DABVT, “Salt Toxicosis in Animals”, Merck Veterinary Manual, May 2022
“Is Xylitol Deadly to Dogs?”. Snopes. 11 May 2007.
Piscitelli, Christopher M.; Dunayer, Eric K.; Aumann, Marcel (February 2010). “Xylitol toxicity in dogs”. Compendium (Yardley, PA). 32 (2): E1–4, quiz E4
C. Hayes, “Bread Dough Toxicosis in Animals”, Merck Veterinary Manual, Sept 2024