Tıpkı insan sağlığında olduğu gibi doğru ilaçların doğru zamanda ve doğru süre kullanımları beklenebilecek etkinliği ve faydayı en üst seviyeye çıkaracaktır.
Tabiki bilinçsiz ve gereksiz yaklaşımlar, örneğin: Sadece bir aylık etkinliğe sahip olan parazit koruma ilacının, propektüste onaylananın aksine, iki veya üç aylık kullanımı, akümülasyon yani vücutta birikim sebebiyle sadece 3-6 kere gibi sınırlı süre kullanılması önerilen antibiyotik ve tıbbi ürünlerin daha uzun süre veya sürekli kullanımı; soğuk zincir şartlarında saklanması ve taşınması gereken aşıların bu durumlara aykırı ortamlarda saklanması veya onaylı prospektüste belirtilenden farklı ürün uygulamaları etkisiz sonuçlara, istenmeyen yan etkilere ve maddi kayıplara sebep olacağı gibi çok ciddi sağlık sorunlarına ve istenmeyen ilaç dirençlerine sebep olabilir.
Tek sağlık persfektifinden değerlendirildiğinde ilaçlara karşı oluşabilecek dirençlerin insanların ve hayvanların fayda görmesini engelleyeceği gibi, bilinçsiz ve yanlış ilaç seçimleri doğada bulunan pek çok organizma ve parazitin direnç kazanarak kontrolsüz olarak çoğalmasına ve zarar vermesine olanak sağlayacaktır.
Akılcı ilaç kullanımı, hayvanlarda hastalıkların etkin bir şekilde tedavi edilmesi, ilaca direnç gelişiminin önlenmesi ve hayvan sağlığının korunması için temel bir gerekliliktir. Bu yaklaşım aşağıdaki avantajları sağlar:
- Etkin tedavi: Akılcı ilaç kullanımı, hayvanlarda hastalıkların etkin bir şekilde tedavi edilmesini sağlar. Dozaj ve uygulama talimatlarına uyulması, ilacın en etkili şekilde çalışmasını sağlar.
- İlacın yan etkilerinin en aza indirgenmesi: Akılcı ilaç kullanımı, olası yan etkilerin azaltılmasına yardımcı olur. İlaçların doğru şekilde kullanılması, hayvanların gereksiz risklere maruz kalmasını önler.
- İlaç direncinin gelişiminin önlenmesi: Akılcı ilaç kullanımı, ilaç direnci oluşumunu engeller. İlaçların gereksiz veya yanlış kullanımı, bakteri, parazit ve diğer patojenlerin ilaçlara karşı direnç geliştirmesine yol açabilir. Bu durum, hayvanların tedavisini zorlaştırır ve daha pahalı tedavilere ihtiyaç duyulmasına neden olabilir.
Bilimsel araştırmalar, veteriner hekimlerin hayvan sahiplerine ilaç kullanımı konusunda rehberlik yapmasının, akılcı ilaç kullanımını artırdığını göstermiştir. Rehberlik hizmetleri ile hayvan sahipleri, ilaç kullanımının doğru şekilde gerçekleştirilmesi konusunda daha bilinçli hale gelmiştir. İlaç kullanımına ilişkin bireysel kararlar vermeden önce mutlaka bir veteriner hekime danışın.
İlaçların güvenilmeyen yerlerden veya kaynaklardan alınması çok ciddi sonuçlara yol açabilir. İlaçların güvenli ve yetkilendirilmiş yerlerden temin edilmesi önemlidir. Aksi takdirde aşağıdaki olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir:
- Sağlığa Zararlı İçeriklerin Bulunması: Satış izni olmayan yerlerden alınan ilaçlar, düşük kalitede veya taklit ürünler olabilir. Bu ürünlerin içeriğinde sağlığa zararlı maddeler olabilir. Örneğin, yanlış aktif madde içerebilir veya dozajı yanlış olabilir. Bu durum, hayvanın sağlığını etkileyebilir ve ciddi yan etkilere neden olabilir.
- İlaç Direnci Gelişimi: Güvenilmeyen yerlerden alınan ilaçlar, etkinliklerini garanti etmek için gerekli kalite kontrollerinden geçmemiş olabilir. Bu durumda, hayvanlarda ilaç direnci gelişme riski artar. İlaç direnci, hastalıkların tedavisini zorlaştırır ve daha güçlü ilaçlara ihtiyaç duyulmasına yol açar.
- Yetkilendirilmemiş veya Sahte Ürünlerin Alınması: Yasal olarak, veteriner tıbbi ürünlerin satış ve uygulaması için otoritelerce tanımlanmış veteriner kliniklerinden alınmayan ilaçlar, yetkilendirilmemiş veya sahte ürünler olabilir. Bu tür ilaçların etkisi ve güvenirliği konusunda hiçbir garantisi yoktur. Ayrıca, sahte ilaçlar düşük kalitede olabilir ve beklenen tedavi etkisini sağlamayacağı gibi sağlık tehditleri de oluşturmaktadır.
- Yasal Sorunlarla Karşılaşma: Güvenilmeyen kaynaklardan ilaç almak, yasal sorunlara yol açabilir. Türkiye’de, veteriner tıbbi ürünleri sadece veteriner klinikleri ve eczaneler aracılığıyla temin edilebilir. Yasalara aykırı şekilde ilaç satın almak veya kullanmak, cezai sorumluluğa neden olabilir.
Bu nedenlerle, sevimli dostlarınızın sağlığı açısından akılcı ilaç kullanımı ve tedariği son derece yüksek öneme sahiptir. Türkiye sınırları içinde veteriner tıbbi ürünleri satışı ve uygulamasında tek yetkili veteriner klinikleridir. İnternet ve benzeri mecralardan tıbbi ilaç satışı yasaktır. Bu ortamlardan temin edilecek ürünler, sahte, son kullanma tarihiyle oynanmış veya uygun saklama şartlarında bekletilmemiş bve bozulmuş olabilirler.