Köpek parazitlerinin evrimi: Evrimleşen bir tehdide nasıl yanıt verebiliriz?

Parazitler genellikle küçüktür, sadece birkaç milimetre uzunluğunda ve miligram ağırlığındadır. Ancak milyonlarca yıldır tüm gezegende bize ve hayvanlarımıza tehdit oluşturuyorlar.

Başarılarının anahtarı, evrim geçirmeye devam etme yetenekleri olmuştur. PLOS Biology dergisinin 2010 yılında belirttiği gibi: “Parazitlerin hızlı evrime yatkın oldukları ve genellikle kısa nesil süreleri ve büyük popülasyon boyutları nedeniyle, parazitlerin konakçılarından çok daha hızlı evrimleşebildikleri yaygın olarak takdir edilmektedir.¹“

Artan sıcaklıklar nedeniyle, parazitlerden kaynaklanan tehdidin her zamankinden daha hızlı bir şekilde evrimleşmesi muhtemeldir². Bu nedenle, evcil hayvanlarımızı (ve ailelerimizi) güvende tutmak istiyorsak, onların evrimini ve tepki vermek için neler yapabileceğimizi anlamamız gerekir.

Parazitler, köpekler ve insanlar birlikte evrimleşiyor

İnsanlar, köpekler, kediler ve evcil hayvanlarımıza ve bize bulaşan parazitlerin hikayesi iç içe geçmiştir.

Hayvan parazitleri ilk olarak milyonlarca yıl önce evrimleşmiştir. Ancak parazitlere sayılarını artırma ve ineklerimize, koyunlarımıza, kedilerimize ve köpeklerimize ulaşma fırsatı veren şey hayvanları evcilleştirmemiz oldu.

İnsan nüfusu, bizim ve hayvanların daha yakın ve genellikle sağlıksız koşullarda yaşamaya başlamamız anlamına geliyordu. Bu da parazitlerin gelişmesi ve daha da yayılması için ideal bir durum yarattı.

Ve şimdi artan sıcaklıklar parazitlerin beklenmedik yerlerde ve yılın beklenmedik zamanlarında ortaya çıkmasına neden oluyor. Uzmanlar Muriel Marion ve Jacques Guillot’nun belirttiği gibi:

“Ölçülmesi daha kolay olan şey, artan sıcaklıkların sahipleri aracılığıyla dolaylı etkisidir […] insanlar muhtemelen evcil hayvanlarıyla ilgili alışkanlıklarını değiştirecek ve bu da kaçınılmaz olarak evcil hayvanlarımızın yaşam tarzını etkileyecektir.”

Köpeklerimizin parazitlere yakalanması için ideal ortamın geliştirilmesi

Uygarlık olarak gördüğümüz modern kolaylıkların çoğu, parazitler için de aynı derecede elverişli olmuştur.

Modern evler, başta pireler olmak üzere evcil hayvanlarımızı istila eden dış parazitler için mükemmel bir mikro habitat sağlar. Kediler ve köpekler genellikle sıcak evlerde, ailelerinin geri kalanıyla çevrili olarak yaşarlar. Böylece pire gibi sıcak koşullarda gelişen parazitler uzun süre aktif kalabilir ve yeni konakçılar bulabilir

Parazitler, giderek daha yoğun insan ve hayvan toplulukları yaratan kentleşmeden daha fazla faydalanmaktadır. Kentsel alanlardaki yeşil alanlar, vahşi yaşam ve evcil hayvanlar için ortak alanlar sağlayarak parazitlerin vahşi yaşamdan evcil hayvanlara geçmesine ve evlerimize ve bahçelerimize girmesine olanak tanıyor.

Aynı zamanda, giderek daha popüler hale gelen evcil hayvan seyahati eğilimi, köpeklerin kendi bölgelerinde bulunmayan parazitlerle temas etmeleri anlamına gelmektedir. Bu parazitler ‘egzotik’ hastalıkları bulaştırabilir ve köpeklere yapışarak onları eve geri getirebilir. Bu birçok kez gerçekleşirse, parazitle bulaşan bir hastalık yeni bir bölgede yerleşik hale gelebilir.

Artan sıcaklıklar, artan risk

Şimdi, artan sıcaklıklar ve kısalan kışlarla birlikte, daha sıcak havalara ihtiyaç duydukları için dünyanın belirli bölgeleriyle sınırlı kalan parazitlere, faaliyetlerini daha da genişletmek için yeni bir fırsat sunuluyor.

Örnek olarak parazit uzmanı Michael Leschnik’in Orta Avrupa’da bulunan yeni parazitler hakkında söylediklerine bir göz atın.

Ne yapabiliriz…

Neyse ki, artık kedi ve köpeklerdeki parazitlere karşı çok çeşitli tedavi ve önleyici tedbirlere sahibiz. Bu avantajlarla, tüm yıl boyunca etkili koruma planları oluşturabiliriz.

Bu planlar, veteriner kliniğine yapılacak düzenli ziyaretlere dayanmalıdır. Veterineriniz, kedi ve köpeklerinizin sağlığını korumanın en iyi yolu konusunda size tavsiyelerde bulunacak ve yaşlarına, cinslerine, yaşam tarzlarına ve bulundukları bölgeye uygun özel rehberlik sağlayacaktır.

Parazit riski yayıldıkça, parazitlerin nasıl önlenebileceğine dair bilgiyi yaymamız da önemlidir. MyPet.com’un görüşlerini diğer evcil hayvan sahipleriyle paylaşarak her yerdeki evcil hayvanların korunmasında önemli bir rol oynayabilirsiniz.

Bu makaleyi bugün arkadaşlarınızla ve ailenizle paylaşın.

Özetlemek gerekirse:

• Bölgenizdeki riskler hakkında veteriner hekiminize danışın
• Evcil hayvanınızı yıl boyunca, aralıksız olarak koruyun
• MyPet.com aracılığıyla yeni tehditlerden haberdar olun
• Bilginizi yayın ve MyPet.com’u sevdiklerinizle paylaşın!

1. Kochin, B. F., Bull, J. J., & Antia, R. (2010). Parasite evolution and life history theory. PLOS Biology, 8 (10), e1000524. https://doi.org/10.1371/journal.pbio.1000524

2. Hoberg, E. P., & Brooks, D. R. (2015). Evolution in action: climate change, biodiversity dynamics and emerging infectious disease. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 370 (1665), 20130553. https://doi.org/10.1098/rstb.2013.0553