Yavrular İçin Tehlike – Haşerelerin Yaydığı Hastalıklar

Bir köpek sahibi olarak, muhtemelen pire ısırıklarının yarattığı sıkıntıya veya kene endişesine çok aşinasınızdır, değilseniz de ya çok şanslı ya da tedbirlisiniz.

Ancak günümüz pire ve kenelerinin, birçoğunun insanlara yayılma potansiyeline de sahip olan ve “vektör kaynaklı hastalıklar” olarak bilinen yeni hastalıkları hızla yayan bir grup parazitin parçası olabileceğini biliyor muydunuz?

Bir “vektör”, patojenleri (hastalık veya mikroplar) bir konakçıdan diğerine taşıyarak enfeksiyonu yayan parazitik bir organizmadır. Köpeklerde vektör kaynaklı hastalıklar (VBD) durumunda, bulaşıcı hastalıklar pire, kene, sivrisinek ve kum sineği (tatarcık) gibi parazitler aracılığıyla hayvanlar arasında yayılır.

Bu zararlıların tümü biyolojik grup olan eklem bacaklılar olarak bilinir ve hayvanlar arasında hastalığa neden olan organizmaları taşıyan taşıyıcı görevi görürler.

Eskiden vektör kaynaklı hastalıklar, dünyanın tropik ve subtropikal bölgelerinde öncelikli bir sağlık sorunuydu, ancak bu enfeksiyonlar yeni bölgelerde giderek daha fazla ortaya çıkıyor ve daha fazla köpek maruz kalma riski altında. Üstelik veteriner hekimler daha önce hiç görmedikleri bir enfeksiyon hastalığına sahip bir köpekle daha sık karşılaşabiliyorlar.

Köpek vektörü kaynaklı hastalıkların bazıları köpeklerde ciddi klinik semptomlara neden olan ve bazıları da aynı parazitlerden insanları enfekte etme ve bir halk sağlığı tehlikesi oluşturma potansiyeline sahip olan karmaşık bir hastalık grubunu temsil eder.

“Zoonotik” terimi, insanlara bulaşabilen vektör kaynaklı bir hastalığı tanımlamak için kullanılır. Bu enfeksiyonlar, vektörler, hayvan konakları, iklim koşulları, patojenler ve duyarlı insan popülasyonlarının tümünün aynı anda, aynı bölgede bulunduğunda ve parazitlerin ısırıklarına maruz kalındığında ortaya çıkar.

Küresel iklim değişimi, uzmanların köpeklerde vektör kaynaklı hastalıklardaki artışı açıkladığı nedenler arasında yer alıyor. İklimler değiştikçe parazitlerin hayatta kalabileceği coğrafi aralık ve insan faaliyetleri de değişiyor. İnsanlar ve köpekler daha sık hareket ediyor ve farkında bile olmadan potansiyel olarak enfekte pireleri ve keneleri yeni bölgelere taşıyorlar.

KÖPEĞİMİ BU HASTALIKLARDAN NASIL KORURUM?

Köpeğinizi bu parazit yayılan hastalıklardan birine yakalanmaktan korumanın en iyi yolu önlem almaktır. Neyse ki, köpekleri kenelerden, pirelerden ve uçan böcek vektörlerinden koruyan oldukça etkili birçok korunma seçeneği mevcuttur.

İlaçlar Veteriner hekiminiz aracılığıyla ulaşabileceğiniz, hem kenelere hem de pirelere karşı güvenli ve etkili koruma sağlayan tedaviler mevcuttur. Bu tedaviler, hastalık etkenlerini beslenmeleri yoluyla bulaştırmadan önce ısıran haşereleri öldürerek çalışır.

Mevcut ürünler, aylık veya 3 aylık uzun süreli koruma sağlayan tedavilerdir. Bilimsel çalışmalar, uzun süreli etkiye sahip ürünlerin daha fazla koruma da sunduğunu göstermektedir.¹

Köpekleri, sivrisinekler tarafından bulaşan bir hastalık olan kalp kurdu parazitinden enfeksiyona karşı koruyan ilaçlar da vardır. Bu tedaviler, sivrisinek ısırığı sırasında köpeğe girdiklerinde kalp kurdunun gençlik evrelerini öldürerek çalışır. Kalp kurdu önleme ilaçları, bir tedavi seçeneği olarak pire ve kene ürünleri ile birleştirilebilir.

Kovucu Tasmalar. Bu ürünler evcil hayvanınıza tasma şeklinde takılır ve ilk etapta parazitlerin üzerlerine konmasını engelleyerek köpeğinizi sivrisinek ve kum sineği (tatarcık) gibi uçan böceklere karşı korumaya çalışır. Bazı kovucular banyoda veya yağmurda yıkanabilir ve etkinliğini kaybedebilir. Kum sineğinin sebep olduğu Leishmaniasis (Leyşmanya) isimli hastalığa karşı da 6 ile 12 aya kadar koruma sağlayan tasmalar mevcuttur.

Keneleri kontrol etmek için aşağıdaki önlemleri göz önünde bulundurun:

• Evinizin etrafındaki çalıları, uzun otları ve düşen yaprakları temizleyin ve çimleri sık sık biçin.
• Verandanızı ağaçlık veya çalılık alanlardan ayırmak için talaş veya çakıl kullanın.
• Köpeğiniz dışarıda oynuyorsa ve kenelerden endişeleniyorsanız, veteriner hekiminize danışın. Veteriner hekim, cildini nasıl kontrol edeceğinizi ve gerekirse keneleri nasıl çıkaracağınızı size gösterecektir.
• Sevimli dostunuz dışarıya nadiren de çıksa bu parazitler için öncelikli taşıyıcılardan birinin de kendiniz olabileceğinizi, pire ve kenelerin sizin üzerinizde eve ve evcil hayvanınıza taşınabileceğini unutmayın.

Genel olarak, vektör kaynaklı hastalıklar hakkında endişeleriniz varsa veya köpeğiniz için pire veya kene tedavileri-korumaları hakkında herhangi bir sorunuz varsa, en iyi yaklaşım, en uygun tedavi seçenekleri için veteriner hekiminize danışmak olacaktır.

Referenslar:

1. Lavan RP et al. Parasites & Vectors, 2017;10:284.